Kolejne decyzje UOKiK w sprawie wcześniejszej spłaty kredytów konsumenckich

We wrześniu 2019 r. Trybunał Sprawiedliwości UE orzekł, że jeśli konsument dokona wcześniejszej spłaty pożyczki, kredytodawca musi mu oddać wszystkie jej koszty proporcjonalnie obniżone. Po wrześniowej decyzji w sprawie spółki Aasa, UOKiK wydał w październiku kolejne decyzje  – wobec firm iCredit z Łodzi, Optima z Gdańska oraz Eurocent w upadłości z Krakowa. W listopadowych aktualnościach na stronie internetowej UOKIK, Prezes UOKIK Marek Niechciał przypomina o dalszych kontrolach w instytucjach pożyczkowych – obecnie prowadzonych jest 40 postępowań.  

https://www.uokik.gov.pl/aktualnosci.php?news_id=15984&news_page=1

- TSUE przedstawił jasną wykładnię, jak należy interpretować przepisy dotyczące rozliczenia przy wcześniejszej spłacie kredytu konsumenckiego. Jeśli banki i firmy pożyczkowe same nie unormują sytuacji na rynku i nie zwrócą konsumentom nienależnie pobranych opłat, to przekonamy je do tego kolejnymi decyzjami – zapowiada Marek Niechciał, prezes UOKiK.

Zwrot nienależnie pobranych opłat

Najnowsze decyzje UOKiK dotyczą trzech spółek, które w przypadku wcześniejszej spłaty kredytu zatrzymywały sobie całą: opłatę przygotowawczą (Optima), prowizję (Eurocent) lub nawet wiele opłat m.in. za badanie zdolności kredytowej, za doręczenie pożyczki do domu klienta, karę umowną (iCredit). Eurocent 20 marca 2018 r. ogłosił upadłość. Ta spółka musi poinformować o decyzji UOKiK w ogólnopolskim dzienniku. Pozostałe natychmiast mają – niezależnie od tego, czy się odwołają do sądu – zaprzestać stosowania bezprawnej praktyki. Ponadto już po uprawomocnieniu się decyzji muszą zawiadomić o niej wszystkich konsumentów, którzy przed terminem spłacili pożyczki. Z pism dowiedzą się oni, że mogą złożyć reklamacje i domagać się zwrotu nienależnie pobranej części opłat. Jeśli to zrobią, Optima oraz iCredit muszą im zwrócić pieniądze w ciągu 30 dni.

Brak kary finansowej za brak rozliczenia kosztów z tytułu wcześniejszej spłaty kredytu 

W żadnej z dotychczasowych spraw UOKiK nie nałożył kary finansowej za brak rozliczenia kosztów kredytu z tytułu wcześniejszej spłaty. Kary skupiają się głownie na obowiązku poinformowania kredytobiorców o możliwości rozliczenia kosztów i obowiązku ich rozliczenia na każde zgłoszenie się takiego kredytobiorcy. UOKIK wymierzył kary pieniężne za inne praktyki spółek m.in. Optima sztucznie zawyżała wysokość pozaodsetkowych kosztów kredytu – Prezes UOKIK nałożył za to na Optimę ponad 483 tys. zł (483 429 zł) kary.

Natomiast zarzuty wobec iCredit dotyczyły sztucznego wydłużania okresu spłaty pożyczki oraz tzw. kar umownych za nieprzedstawienie poręczenia. Spółka ustalała raty w ten sposób, że najpierw były one równe, a gdy prawie cały kredyt został spłacony – następowało kilkadziesiąt, a w niektórych przypadkach nawet ponad 100 rat po kilka groszy. W efekcie bardzo wydłużał się okres spłaty, co umożliwiało firmie nakładanie wyższych pozaodsetkowych kosztów kredytu. Zgodnie ze wzorem ich maksymalna wysokość zależy bowiem m.in. od czasu spłaty pożyczki.

UOKiK miał także zastrzeżenia do tzw. kary umownej, którą iCredit nakłada, gdy pożyczkobiorca w ciągu 3 dni nie przedstawi umowy poręczenia, podczas gdy iCredit udzielała pożyczek, nie czekając na poręczenie. Poza tym nie wlicza „kary” do pozaodsetkowych kosztów kredytu, przez co utrudnia klientom ocenę ich warunków i porównanie z innymi ofertami na rynku. W sumie za naruszanie praw konsumentów UOKiK nałożył na iCredit ponad 902 tys. zł (902 362 zł) kary.

Za niewłaściwą praktykę spółki Eurocent S.A. w upadłości z siedzibą w Krakowie, Prezes UOKIK uznał praktykę polegającą na nieobniżaniu w przypadku przedterminowej spłaty całości lub części kredytu konsumenckiego całkowitego kosztu kredytu o koszty prowizji, które dotyczą okresu, o który skrócono czas obowiązywania umowy (naruszenie art. 49 ust. 1 i ust. 2 UKK). Prezes UOKIK nie orzekł jednak kary pieniężnej, ale nałożył na spółkę obowiązek publikacji, na jej koszt punktu I sentencji niniejszej decyzji z uwzględnieniem numeru, daty wydania decyzji oraz informacji o jej prawomocności w wydaniu ogólnopolskiego dziennika o średnim jednorazowym nakładzie w wysokości co najmniej 40 tysięcy egzemplarzy oraz zgodnie z innymi wytycznymi wskazanymi przez UOKIK w decyzji.

17.12.2019 r.