Prawo nowych technologii – aktualne problemy i wyzwania

13 listopada 2019 r. braliśmy udział w konferencji „Prawo nowych technologii – aktualne problemy i wyzwania” organizowanej przez Beck Akademię, z której poniżej przedstawiamy najważniejsze zagadnienia.

Konferencja dzieliła się na panele, w ramach których występowało po kilku prelegentów, co pozwalało uchwycić istotę sprawy z co najmniej kilku stron. Dzięki temu każdy problem został sczegółowo i wyczerpująco omówiony, a my z całym przekonaniem możemy polecić Państwu tą konferencję. Podsumowując w żołnierskich słowach: kompetentnie, merytorycznie, czerpiąc z praktyki i wieloletnej obecności w prawie, zdecyowanie polecamy.

Panel I Aktualne problemy prawa IT

W części tej przedstawiono wyzwania przed jakim stoi obecnie „twarde IT”. Poza tymi juz znanymi, związanymi z wdrożeniami pojawiają się nowe związane z coraz szerszym licencjonowaniem, audytami, co raz bardziej wyrafinowanymi modelami zarządzania. Na rynku nowych technologii mocno zaznacza się, wręcz przejmuje inicjatywę chmura jako nowy model świadczenia usług IT. Rodzi to wielkie szanse, ale i nowe wyzwania, przed którymi stoimy między innymi my, prawnicy.

Czy przyszłością branży nowych technologii będzie cloud computing? Wydaje się, że jest to nieuniknione. Polska ma jeden z niższych parametrów wejścia w chmurę, ale to ulegnie zmianie, bo obserwuje się olbrzymi nacisk sprzedażowy, a ponadto coraz więcej rozwiązań jest proponowane w chmurze. Duży biznes po prostu musi korzystać z rozwiązań chmurowych.

Panel II Cyberbezpieczeństwo i prywatność

Cyberbezpieczeństwo i ochrona prywatności nie stoją w sprzeczności. Już teraz dysponujemy wieloma regulacjami, które to godzą. Nigdy nie będzie możliwe osiągniecie stanu pełnego bezpieczeństwa, ale można starać się minimalizować ryzyko i dążyć do stanu idealnego. Konieczne jest zaangażowanie świadomego i kompetentnego zespołu, na bieżąco edukować i szkolić pracowników, uczulać ich na wszelkie cyberNIEbezpieczeństwa.

Panel III Innowacyjne technologie i prawo

W Polsce brak jest definicji prawnej sztucznej inteligencji. Co więcej, na całym świecie jest to rzadkością. Niektóre państwa (np. Kanada) stawiają na blokowanie nadmiernego rozwoju SI przez regulacje prawne. Jak więc podejść do tego zagadnienia od strony prawnej? Bazując na obecnych umocowaniach w ustawach, szczególnie o prawie autorskim. Być może będzie konieczne przydzielenie sztucznej inteligencji osobowości prawnej. Jest to przecież termin umowny, fikcja prawna. Nie należy postrzegać jej sztywno, lecz można ją rozszerzać. Nadanie osobowości prawnej nie oznacza przełożenia 1:1 obecnie rozumianej osobowości na maszynę. Kolejne pytania natury prawnej rodzi zagadnienie prawa autorskiego. W Polsce prawo autorskie jest przypisane tylko człowiekowi. Nie ma takiego zapisu wprost, ale wywodzi się to z pozostałych przepisów np. wygaśnięcia praw z chwilą śmierci. A co z sytuacją gdy wykorzysta się sztuczną inteligencję do tworzenia utworów chronionych w ramach prawa autorskiego? Przykładowo SI napisała książkę – podano jej dane dotyczące fabuły, bohaterów i kilka tekstów innych autorów (aby zobaczyła jak się formułuje książkę) lub SI napisała mowę dla polityków (generator mów polityków), przecież może rozpoznawać i tworzyć obrazy, grafikę oraz muzykę. Wytyczna jest jedna: do rzeczy wyprodukowanych przez SI prawa ma osoba, która włożyła wkład na stworzenie rzeczy. Dane wykorzystywane prze SI służą rozwojowi machine learningu.

W lipcu 2019 r. wydana została dyrektywa – program otwierania danych publicznych, aby zwiększyć dostępności danych (mamy dostęp np. do portalu danepubliczne.gov.pl). Są to wszystkie dane znajdujące się w posiadaniu organów publicznych np. samorządów, przedsiębiorstw państwowych, do których podmiot może uzyskać dostęp. Obecnie mamy wiele wątpliwości prawnych co do poufności danych, własności danych, zastrzeżeń ochrony autorsko-prawnej, licencji, oraz po prostu pytań czy organ posiada uprawnienie do przekazania danych. Ponadto, w jakiej formie powinny być przekazywane dane forma, co anonimizacją. Dyrektywa wprowadza powszechną dostępność do danych badawczych finansowanych ze środków publicznych, wprowadza standardowe, uproszczone licencje do danych, które są upubliczniane, bezwnioskowe udostępnianie danych przez interfejsy API. Nie wprowadza obowiązku udostępniania danych do ponownego wykorzystania. Jest to dyrektywa, a więc wytyczne/zalecenia do elastycznego dostosowania w kraju członkowskim.

Panel IV Obecne i przyszłe regulacje dotyczące handlu elektronicznego i treści cyfrowych

Regulacje dotyczące handlu elektronicznego to głównie rozporządzenia i dyrektywy unijne. One wpływają na działalność całego biznesu. Biznes e-commerce wykracza daleko poza granice państw, stąd konieczne regulacje tego segmentu. Główne założenia rozporządzenia unijnego w tym zakresie sprowadza się do następujących założeń:

• nie można blokować dostępu obywateli innych państw, trzeba wpuszczać wszystkich bez względu na narodowość
• treść dla osób z innych krajów ma być tożsamy z tym, który stosujemy na głównym rynku
• nie można dyskryminować ze względu na przynależność państwową, obywatelstwo, narodowość
• zakazano praktyki przekierowania osoby na stronę o innym języku
• warunki dostępu do strony muszą być takie same – nie mogą być różne ceny dla osób wchodzących z innych narodowości.
• zapewnienie możliwości zakupu przez osobę o innej narodowości z innego kraju, ale nie ma obowiązku dostarczenia na określone terytorium – można zastrzec, że musi odebrać sam i że nie będzie wysyłki na inne terytorium
• obowiązek honorowania płatności:

a. polecenie przelewu, polecenie zapłaty oparte na karcie

b. gdy silna autoryzacja na mocy PSD2

c. transakcja dokonywana w walucie, która jest uwzględniania przez sklep internetowy

Panel V Elektronizacja postępowania cywilnego – problematyka prawna

Polski system elektronicznego postępowania upominawczego jest przestarzały i albo przestanie niedługo funkcjonować, albo zostanie uruchomiony nowy system, gdzie obecny zostanie przeniesiony.